ผงจันทน์เทศ 100% กิโลกรัมละ 1,395 บาท
สรรพคุณของจันทน์เทศ
- ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด) และลูกจันทน์ (เมล็ด) มีรสเผ็ดร้อนและมีกลิ่นหอม เป็นยาร้อนเล็กน้อย โดยออกฤทธิ์ต่อลำไส้และม้าม ใช้เป็นยาทำให้ธาตุและร่างกายอบอุ่น (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[3]
- ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย แก้ธาตุอ่อน (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[3],[5],[12]
- ช่วยแก้ธาตุพิการ (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด)[1], ลูกจันทน์ (เมล็ด)[2],[12]) ส่วนตำรับยาจีนระบุว่าให้ใช้จันทน์เทศที่เป็นยาแห้ง 10 กรัม, เนื้อหมากแห้ง 10 กรัม, ดอกคังวู้ 15 กรัม นำมาบดเป็นผง แล้วทำเป็นยาลูกกลอนขนาดเท่าเมล็ดถั่วเขียว ใช้รับประทานครั้งละ 10-20 เม็ด วันละ 3 ครั้ง[3]
- ลูกจันทน์ (เมล็ด) มีรสหอมออกฝาด มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงโลหิต (ลูกจันทน์ (เมล็ด))[1],[5],[10],[12],[16] ส่วนอีกตำราหนึ่งก็ระบุว่าดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด) ก็มีสรรพคุณบำรุงโลหิตเช่นกัน (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[2],[10],[12],[16]
- ช่วยกระจายเลือดลม (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด) มีรสเผ็ดร้อน มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงกำลัง (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[1],[5],[16] ส่วนอีกตำราหนึ่งก็ระบุว่าลูกจันทน์ (เมล็ด) ก็มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงกำลังเช่นกัน (ลูกจันทน์ (เมล็ด))[2],[5],[12],[16]
- ช่วยบำรุงหัวใจ (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ช่วยทำให้เจริญอาหาร แก้อาการเบื่ออาหาร (ลูกจันทน์ (เมล็ด))[4],[8],[16],[17] บ้างระบุว่ารกหุ้มเมล็ดก็มีสรรพคุณช่วยทำให้เจริญอาหารเช่นกัน (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ลูกจันทน์ สรรพคุณช่วยทำให้นอนหลับได้ และนอนหลับสบาย (ลูกจันทน์ (เมล็ด))[22]
- ช่วยแก้อาการหอบหืด (เข้าใจว่าต้องใช้ผสมกับตัวยาอื่นด้วย) (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[20]
- ช่วยแก้อาการปวดศีรษะ (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ช่วยแก้ดีซ่าน (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[16]
- แก่นจันทน์เทศมีสรรพคุณเป็นยาลดไข้ แก้ไข้ แก้ไข้ดีเดือด ไข้ที่เกิดจากไวรัส (แก่น)[1],[2],[4],[12],[22] บ้างระบุว่าลูกจันทน์ (เมล็ด) หรือดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด) ก็มีสรรพคุณเป็นยาแก้ไข้เช่นกัน[8]
- ช่วยแก้อาการร้อนใน ช่วยทำให้ชุ่มคอ แก้อาการกระหายน้ำ (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ช่วยแก้อาการกระสับกระส่าย ตาลอย (แก่น)[12],[22]
- ช่วยแก้เลือดกำเดาไหลออก (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ช่วยขับเสมหะ (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[12],[16]
- ช่วยแก้อาการคลื่นไส้อาเจียน (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[3],[17] แก้อาการคลื่นไส้อาเจียน อันเกิดจากธาตุไม่ปกติ โดยใช้ดอกจันทน์ (รก) ประมาณ 3-5 อัน นำมาต้มกับน้ำพอประมาณ แล้วเคี่ยวจนเหลือ 1 ใน 3 ใช้ดื่มเป็นยา (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[5]
- ช่วยแก้อาการสะอึก (ผล,ลูกจันทน์ (เมล็ด))[13]
- ช่วยแก้ลม ขับลม โดยใช้ดอกจันทน์ (รก) นำมาบดให้เป็นผงละเอียด ใช้ชงกับน้ำดื่มครั้งเดียว วันละ 2 ครั้ง ติดต่อกันประมาณ 2-3 วัน (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด)[1],[3],[4],[5],[8],[10],[12],[16], ลูกจันทน์ (เมล็ด)[2],[3],[4],[8],[12],[16], ผล[4], เนื้อผล[10], ราก[4])
- ช่วยแก้ลมจุกเสียดแน่นท้อง (ลูกจันทน์ (เมล็ด))[10],[16],[17], ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด)[12],[16])
- ช่วยในการย่อยอาหาร (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[3]
- ช่วยแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ โดยใช้ดอกจันทน์ (รก) นำมาบดให้เป็นผงละเอียด ใช้ชงกับน้ำดื่มครั้งเดียว วันละ 2 ครั้ง ติดต่อกันประมาณ 2-3 วัน (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[3],[4],[5],[7]
- ช่วยแก้อาการท้องเสีย อันเนื่องมาจากธาตุเย็นพร่อง (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[3],[7]
- ตามตำราการแพทย์แผนจีน ลูกจันทน์มีรสเผ็ดและอุ่น มีฤทธิ์ให้ความอบอุ่นแก่กระเพาะอาหาร ทำให้ชี่หมุนเวียนได้ดี ช่วยแก้อาการปวดกระเพาะอาหาร ช่วยระงับอาการท้องร่วง แก้อาการท้องร่วงเรื้อรัง อันเนื่องมาจากม้ามและไตพร่องและเย็นเกินไป และมีฤทธิ์ในการสมานลำไส้ (ลูกจันทน์ (เมล็ด))[17]
- เปลือกเมล็ดมีรสฝาดมันหอม มีสรรพคุณช่วยแก้ท้องขึ้น แก้อาการปวดท้อง (เปลือกเมล็ด)[1]
- ช่วยแก้อาการท้องร่วง (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด)[1],[5],[8], ลูกจันทน์ (เมล็ด)[2],[5],[8],[12])
- ช่วยแก้บิด (เนื้อผล)[10] แก้บิดมูกเลือด (ลูกจันทน์ (เมล็ด))[12]
- ใช้เป็นยาสมานลำไส้ กระเพาะและลำไส้ไม่มีแรง หรือขับถ่ายบ่อย ให้ใช้ลูกจันทน์ 1 ลูก และ ยูเฮีย 5 กรัม บดเป็นผง ใช้รับประทานครั้งละ 3 กรัม ถ้าเป็นเด็กให้รับประทานครั้งละ 1 กรัม (ลูกจันทน์ (เมล็ด))[3]
- ช่วยแก้อาการท้องมาน บวมน้ำ โดยในตำรับยาจีนระบุว่าให้ใช้จันทน์เทศที่เป็นยาแห้ง 10 กรัม, เนื้อหมากแห้ง 10 กรัม, ดอกคังวู้ 15 กรัม นำมาบดเป็นผง แล้วทำเป็นยาลูกกลอนขนาดเท่าเมล็ดถั่วเขียว ใช้รับประทานครั้งละ 10-20 เม็ด วันละ 3 ครั้ง[3]
- ช่วยแก้อาการปวดมดลูก (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด)[1],[5],[16], ลูกจันทน์ (เมล็ด)[2],[5],[12],[16])
- ช่วยในการคุมกำเนิด (ผล,ลูกจันทน์ (เมล็ด))[13]
- แก่นมีสรรพคุณช่วยบำรุงตับและปอด (แก่น)[1],[2],[4] บ้างระบุว่าเมล็ดและรกก็มีสรรพคุณบำรุงปอดและตับเช่นกัน (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ช่วยแก้ตับพิการ (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[16]
- ช่วยบำรุงน้ำดี (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ช่วยรักษาม้ามหรือไตพิการ ด้วยการใช้ลูกจันทน์หรือดอกจันทน์, ขิงสด 8 กรัม, พุทราจีน 8 ผล, โป๋วกุ๊กจี 10 กรัม, อู่เว้ยจื่อ 10 กรัม, อู๋จูหวี 10 กรัม โดยนำทั้งหมดมารวมกันแล้วต้มกับน้ำเป็นยารับประทาน (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[3]
- ช่วยสมานบาดแผลภายใน (เปลือกเมล็ด)[1]
- ช่วยแก้ผื่นคัน (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[8],[16]
- ช่วยบำรุงผิวหนัง บำรุงผิวหนังให้สวยงาม (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[10],[12] ช่วยบำรุงผิวเนื้อให้เจริญ (ลูกจันทน์ (เมล็ด),ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[5]
- น้ำมันระเหยง่ายใช้เป็นส่วนผสมของขี้ผึ้งที่นำมาใช้ทาระงับอาการปวด ใช้เป็นยาขับประจำเดือน ทำให้แท้ง และทำให้ประสาทหลอน ส่วนในประเทศอินโดนีเซียใช้เป็นยาบำรุงธาตุในร่างกาย แก้อาการปวดข้อ กระดูก[5]
- ตามตำราเภสัชกรรมล้านนา จะใช้จันทน์เทศเป็นส่วนประกอบในตำรับยามะเร็งครุด และยาเจ็บหัว[5]
- ผลจันทน์เทศจัดอยู่ในตำรับยา “พิกัดตรีพิษจักร” ซึ่งเป็นตำรับยาที่ประกอบไปด้วยตัวยา 3 ชนิด ได้แก่ ผลจันทน์เทศ กานพลู และผลผักชีล้อม โดยเป็นตำรับยาที่มีสรรพคุณช่วยบำรุงโลหิต แก้ธาตุพิการ แก้พิษเลือด แก้ลม (ผล)[5]
- ผลจันทน์เทศจัดอยู่ในตำรับยา “พิกัดตรีคันธวาต” ซึ่งเป็นตำรับยาที่ประกอบไปด้วยตัวยา 3 ชนิด ได้แก่ ผลจันทน์เทศ กานพลู และผลเร่วใหญ่ โดยเป็นตำรับยาที่มีสรรพคุณแก้ธาตุพิการ แก้ไข้อันเกิดแต่ดี แต่แก้อาการจุกเสียด (ผล)[5]
- ดอกจันทน์ มีปรากฏอยู่ในตำรับ “ยาหอมเทพจิตร” และตำรับ “ยาหอมนวโกฐ” ซึ่งเป็นตำรับยาที่มีส่วนประกอบของดอกจันทน์ (รก) ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่น ๆ อีกในตำรับ โดยเป็นตำรับยาที่มีสรรพคุณช่วยแก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืดตาลาย มีอาการใจสั่น คลื่นเหียน อาเจียน และช่วยแก้ลมจุกแน่นในท้อง (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[5]
- ดอกจันทน์ ยังปรากฏอยู่ในตำรับ “ยาธาตุบรรจบ” ซึ่งเป็นตำรับยาที่มีส่วนประกอบของดอกจันทน์ (รก) ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่น ๆ อีกในตำรับ โดยเป็นตำรับยาที่มีสรรพคุณช่วยบรรเทาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ (ดอกจันทน์ (รกหุ้มเมล็ด))[5]
- แก่นจันทน์เทศ จัดอยู่ในตำรับยา “พิกัดจันทน์ทั้งห้า” (ประกอบไปด้วย แก่นจันทน์เทศ, แก่นจันทน์ขาว, แก่นจันทน์แดง (แก่นจันน์ผา), แก่นจันทน์ทนา, แก่นจันทน์ชะมด) ซึ่งเป็นตำรับยาที่มีสรรพคุณแก้ไข้เพื่อโลหิตและดี แก้อาการร้อนในกระหายน้ำ บำรุงหัวใจ บำรุงปอด บำรุงตับ และช่วยแก้พยาธิบาดแผล (แก่น)[15]